ΤΟ ΒΟΥΝΟ
Η Χλωρίδα του Υμηττού.
Στον Υμηττό απαντώνται 654 είδη φυτών, 40 εκ των οποίων είναι ενδημικά της Ελλάδας, αρκετά από τα οποία είναι προστατευόμενα με διεθνείς συνθήκες. Το βουνό παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία οικοσυστημάτων από δάση κωνοφόρων και άλλων ειδών υψηλών δένδρων μέχρι οικοσυστήματα αειφύλλων πλατυφύλλων και αγρούς. Όλα τα οικοσυστήματα είναι εξίσου σημαντικά παρά το συχνό σφάλμα να θεωρούνται εκτάσεις χαμηλής βλάστησης (σχίνων, πουρναριών, κλπ) ως υποβαθμισμένες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον Υμηττό φύονται 44 είδη άγριας ορχιδέας, αποτελώντας μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τόσων ειδών αυτού του φυτού, στην Ευρώπη, σε σχέση με την έκταση του βουνού. Ορχιδέες όλων των σχηματισμών και χρωμάτων, απαντώνται σε ολόκληρο το βουνό και ο νότιος Υμηττός δεν αποτελεί εξαίρεση. Συνήθως όμως, οι ορχιδέες βρίσκονται μακριά από τα πολυσύχναστα μονοπάτια και τους δρόμους, όπου η ομορφιά τους τις καθιστά εύκολο θύμα του ανθρώπου που τις αφαιρεί για την αισθητική τους αξία.
Πέρα όμως από την αξιοσημείωτη συγκέντρωση ειδών ορχιδέας ο Υμηττός φιλοξενεί και άλλα ιδιαίτερα είδη φυτών σε ορισμένα από τα οποία έδωσε και το όνομά του. Αυτά είναι το ηλιάνθεμο του Υμηττού (Helianthemum hymettium) που αν και δεν είναι σπάνιο ή απειλούμενο εντυπωσιάζει με το μικρό του μέγεθος και το φανταχτερό χρώμα του και η σκαμπιόζα του Υμηττού (Scabiosa hymettia), ένα εντυπωσιακό στην εμφάνιση και σπάνιο φυτό, το οποίο οι επιστήμονες αρχικά θεωρούσαν ενδημικό του Υμηττού, όμως αργότερα ανακαλύφθηκε και σε άλλα μέρη της χώρας μας.
Όσον αφορά τα δάση του βουνού αυτά είναι κυρίως δάση Χαλεπίου Πεύκης (Pinus Halepensis), όπως και τα περισσότερα δάση
κωνοφόρων της Ελλάδας. Αυτό οφείλεται στις ιδιαίτερες ιδιότητες του συγκεκριμένου είδους που είναι φωτόφιλο, λιτοδίαιτο και αντέχει σε μεγάλες θερμοκρασίες και σε άγονα, ξηρά, αβαθή εδάφη. Επίσης στον Υμηττό υπάρχουν και δάση Τραχείας Πεύκης (Pinus Brutia), προερχόμενης από ανθρώπινη εισαγωγή παρά το ότι δεν θεωρείται το πλέον κατάλληλο για τη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή καθώς το είδος είναι καταλληλότερο για πιο ψυχρά Μεσογειακά κλίματα. Τέτοια δάση υπάρχουν στην Καισαριανή και την Ηλιούπολη. Πειράματα με φύτευση υβριδίων Τραχείας και Χαλεπίου Πεύκης έγιναν στο παρελθόν στον Υμηττό, όμως τα αποτελέσματα του συγκεκριμένου εγχειρήματος δεν έχουν γίνει γνωστά.
Πέρα από τα πευκοδάση του, ο Υμηττός φιλοξενεί και άλλα είδη δένδρων και μεγάλων θάμνων, πολλά από τα οποία μάλιστα είναι ιδιαιτέρως ανθεκτικά στη φωτιά ή που επανακάμπτουν γρήγορα μετά από αυτή, όπως Δρυς Χνοώδης (Quercus Pubescens), Κουτσουπιά (Cercis Siliguastrum), Ψευδακακία (Robinia Pseudoacacia), Ακακία κυανόφυλλη (Acacia Cyanophylla), είδη αγριελιάς και αγριοσυκιάς, κυπαρίσια, βελανιδιές (Quercus macrolepis), κ.α.
Τα φρυγανικά οικοσυστήματα (θαμνώνες) καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις στον Υμηττό και παρά την φτωχή εικόνα τους αποτελούν σημαντικά οικοσυστήματα και βιοτόπους απαραίτητους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του βουνού αλλά και του ιστορικού χαρακτήρα του ως «γητευτή των μελισσών» και της ιδιαίτερης κυανόχρωμης όψης του που οφείλεται εν μέρει στα πετρώματά του και εν μέρει στη χλωρίδα του. Εντάσσονται στην κατηγορία garrigues και αποτελούνται από ομάδες αειφύλλων πλατυφύλλων, με κυρίαρχο είδος το πουρνάρι (επιστ. Δρυς η κοκκοφόρος, Quercus coccifera) ενώ απαντώνται και φρυγανότοποι με περιορισμένη παρουσία του πουρναριού και μεγάλη εμφάνιση ειδών κιστού (cistus species) και πολλών ποωδών φυτών. Αραιότερα εμφανίζονται τερέβινθοι (Pistacia terebinthus) και φυλλίκια (Phillyrea latifolia), ενώ σε υψόμετρα χαμηλότερα των 600μ. συνυπάρχουν με σχοίνους (Pistacia lentiscus), ρείκια (Erica manipuliflora), ασπάλαθους (Calycotome villosa), κ.α.
Μεγάλη είναι η σημασία των φρυγανικών οικοσυστημάτων στην ανάκαμψη μετά από πυρκαγιά, τον κυριότερο κίνδυνο υποβάθμισης που αντιμετωπίζει στις μέρες μας ο Υμηττός. Είδη όπως το πουρνάρι ανακάμπτουν γρήγορα μετά από τη φωτιά και βοηθούν έτσι στη συγκράτηση του εδάφους προστατεύοντας παράλληλα σπόρους και δενδρύλλια (φυσικής αναγέννησης ή τεχνητών αναδασώσεων) από τους ισχυρούς άνεμους και τον σκληρό ήλιο.
Στηρίξτε την Ε.Δ.Ν.Υ. ώστε να συνεχίσει το έργο της στο βουνό.
Κάντε μια δωρεά μέσω
Κατηγορία Κινδύνου Εκδήλωσης Πυρκαγιάς*
για την περιοχή του Νοτίου Υμηττού σήμερα:
Το παραπάνω σήμα αλλάζει χρώμα βάσει του υπομνήματος:
1.ΧΑΜΗΛΗ
2.ΜΕΣΗ
3.ΥΨΗΛΗ
4.ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΗ
5.ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ
*σύμφωνα με τον
Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Ιστοσελίδα υπό ανανέωση!
Σύντομα και πάλι μαζί σας
Μέχρι τότε παρακολουθείτε τη σελίδα της ΕΔΝΥ στο facebook